وکیل ملکی به وکیلی گفته می‌شود که با توجه به تجربه و تخصص و اشرافی که در زمینه پرونده‌های ملکی دارد به صورت تخصصی به وکالت دعاوی و پرونده‌های ملکی می‌پردازد. شاید اینجا سوالی پیش بیاید مبنی بر اینکه وکیل ملکی چه ویژگی‌های اختصاصی باید داشته باشد که ممکن است سایر وکلا از آن بی بهره باشند. در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که یکی از خصوصیات مهم وکیل ملکی بهرهمندی او از دانش به روز در باب قوانین جدید و قدیم ملکی و اشراف و تسلطش به آرای وحدت رویه و نظرات اساتید مربوطه در علم فقه و حقوق املاک است.
وکیل ملکی پس از اختصاص زمان کافی جهت خواندن پرونده و مصاحبه و جلسات متعدد که با موکلش برگزار می‌کند، باید بتواند بهترین استراتژی پیشبرد موفق دعوی ملکی را در جهت حداکثر کردن امکان برد در پرونده موکل سازمان دهی کند.
از دیگر مشخصات و ویژگی‌های منحصر به فرد وکیل ملکی این است که علاوه بر دارا بودن تمامی موارد بالا در نگارش لایحه به صورت ماهرانه تمامی موارد مرتبط با پرونده را ذکر کرده و به جهت داشتن فن و قدرت بیان و تسلط و اشرافش به پرونده، در حضور قاضی مقتدرانه از حقوق موکلش دفاع کند.
پرونده‌های ملکی و دعاوی ملکی به طور خاص شامل اموال غیر منقول و ملک می شود و ممکن است در یکی از شاخه‌های حقوقی یا کیفری قرار گیرند. ولی در بیشتر مواقع جهات حقوقی دارد. مثلاً دعوای تصرف عدوانی ممکن است با رعایت جهاتی در دادگاه کیفری مطرح گردد یا در دادگاه حقوقی.
در هر حال مهم‌ترین پرونده‌های دادگستری پرونده‌های ملکی هستند که تخصص و مهارت بیشتری نسبت به دیگر پرونده‌ها می‌طلبد که لازم است شخص برای طرح دعوا به یک وکیل ملکی با تجربه در این زمینه مراجعه کند. وکیل ملکی به صورت تخصصی به اقامه دعوا در پرونده‌های خلع ید، ادعای مالکیت، الزام به تنظیم سند رسمی، فسخ اجاره، ملک تجاری سرقفلی، افراز ملک، مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه تجارت و … می‌پردازد .
وکیل ملکی و طرح دعاوی ابطال سند رسمی
دعاوی حقوقی را که موضوع آن بی اثر کردن و یا از اعتبار انداختن یک یا چند سند رسمی است را دعوای ابطال سند رسمی می‌نامند. در قانون مدنی در ماده ۱۲۸۶ در خصوص اسناد، تقسیم بندی انجام شده است و اسناد به رسمی و عادی تقسیم شده‌اند. اسنادی که در دفاتر رسمی و یا اداره ثبت برابر مقررات تنظیم شده باشد را اسناد رسمی می نامند و سند عادی صرفا به دلیل امضای منتسب الیه اعتبار خواهد داشت و با سکوت یا انکار و تردید می‌توان از اعتبار آن کاست و در برخی موارد باطل کرد.
ولی در اسناد رسمی موضوع به نوع دیگری اعمال خواهد شد. ابطال یک سند اعم از رسمی یا عادی باعث باطل شدن و بی اثری تمامی نقل و انتقالاتی که بعد از تنظیم آن سند صورت گرفته است، خواهد شد.
برخی از انواع دعاوی مربوط به سند رسمی به شرح ذیل است:
- ابطال سند رسمی به دلیل عدم رعایت شرایط قانونی
- ابطال اجرائیه‌‌ی ثبتی برای املاک مربوطه
- ابطال سند مالکیت معارض
- ابطال نظریه هیات حل اختلاف اداره ثبت و اسناد کشور
- وکیل ملکی و طرح دعاوی سرقفلی و حق کسب و پیشه
یکی از دعاوی‌های رایج مطروحه در مراجع قضایی، دعاوی سرقفلی و اجاره است. این نوع دعاوی دارای پیچیدگی‌های فراوانی است و بسیاری از اشخاص که دارای حق سرقفلی و یا مالک آن هستند، به دلیل نا آگاهی از قانون، دچار مشکلات متعددی می‌شوند. دعاوی مربوط به سرقفلی تحت عناوین مختلف در مراجع قضایی صورت می‌گیرد.
به طور مثال دعاوی مطالبه حق سرقفلی و یا تجویز انتقال سرقفلی، تخلیه اماکن تجاری از جانب مالک، تجویز تغییر شغل در سرقفلی و… با توجه به وجود قوانین مختلف سال‌های ۵۶ و ۷۶ و اینکه قرارداد سرقفلی مشمول کدام یک از این قوانین می‌گردد باعث شد، اشخاص در طرح اینگونه دعاوی دچار سردرگمی شوند.
رسیدگی به دعاوی سرقفلی در صلاحیت دادگاه‌های عمومی حقوقی است و خارج از صلاحیت شورای حل اختلاف است. البته در دعوای تعدیل اجاره بها در سرقفلی شورای حل اختلاف صالح به رسیدگی است.
تعدادی از موارد مربوط به دعاوی سرقفلی:
- درخواست و مطالبه سرقفلی و در اختیار داشتن حق کسب و پیشه
- تخلیه‌‌ی اماکن تجاری در موارد تجویز قانون
- دعاوی مربوط به تجویز انتقال منافع مورد اجاره
- تعدیل اجاره واحد تجاری
