سوال: اگر عرصه ساختمان به نام شخصی و اعیانی آن به نام شخص دیگری باشد و مالک عرصه بخواهد ساختمان را به شخص ثالثی اجاره بدهد، آیا بعد از انقضای مدت اجاره مالک عرصه می تواند دادخواست تخلیه تقدیم کند؟
نظر اکثریت
رابطه استیجاری برای تخلیه کافی است، زیرا تا شخصی نسبت به آن معترض نشده، دادگاه تکلیفی به احراز مالکیت ندارد.
نظر اقلیت
از ارکان دعوای تخلیه، اثبات مالکیت خواهان و احراز رابطه استیجاری است. بنابراین نظر به این که خواهان در دعوای مطروحه ذینفع نیست، دادگاه باید قرار رد دعوای خواهان را صادر کند.
نظر کمیسیون نشست قضایی(6)
اگر عرصه ساختمانی متعلق به شخصی و اعیان آن متعلق به فرد دیگری باشد، مالک اعیان حق دارد اعیان خود را به هر شخصی که بخواهد اجاره دهد و پس از انقضا مدت اجاره فقط صاحب اعیان می تواند تقاضای تخلیه کند، ولی مالک عرصه چنین حقی را ندارد. ظاهرا این گونه مالکیت متعدد که مورد سؤال واقع شده در املاک وقفی محقق می شود. زیرا اداره اوقاف مالک عرصه ملک است و عرصه را به منظور خاص اجاره می دهد. مثلا، زمین را برای ایجاد اعیان به اجاره واگذار می کند. در این مورد مالک (اعیان) حتی می تواند اعیان را به نام خود ثبت کند، مادام که مستاجر موقوفه خلاف عقد اجاره اقدامی نکند، درخواست خلع ید از ملک موقوفه صورت نمی گیرد. بر حسب عرف معمول پس از انقضا مدت اجاره که اکثرا طولانی مدت است، با جلب نظر کارشناس، برای تعیین اجاره، عرصه را به مستاجر مجددا اجاره می دهد. بدیهی است در صورتی که مستاجر عرصه بر خلاف نظر متولی و قرارداد اجاره عمل کند، درخواست خلع ید و حتی قلع و قمع بنای مستحدثه از مالک عرصه پذیرفته می شود.
