چنانچه شخصی آگهی درخواست ثبت علامت تجاری را در روزنامه رسمی مشاهده و یا به هر ترتیب متوجه شود که دیگری درخواست ثبت علامت تجاری را کرده که با علامت تجاری وی که قبلا به ثبت رسیده همسان باشد. یا اینکه آن علامت را با علامت تجارتی خود به اندازه ای شبیه می داند که باعث گمراهی مصرف کنندگان عادی شود. می تواند ظرف مدت سی روز از تاریخ انتشار تقاضای ثبت علامت تجارتی در روزنامه رسمی، اعتراض خود را ابتدا نسبت به ثبت آن، کتبا به اداره مالکیت صنعتی تسلیم کرده تا مورد لحاظ این مرجع قرار گیرد.
مسئول اداره طی اخطاری این اعتراض را ظرف ده روز از تاریخ وصول به متقاضی ثبت علامت تجارتی ابلاغ کرده و چنانچه متقاضی با ملاحظه اعتراض، تمکین کند و مراتب انصراف خود را از ثبت علامت کتبا به اداره مالکیت صنعتی اعلام دارد تقاضای وی “کان لم یکن” تلقی و بایگانی خواهد شد. در صورتی که متقاضی با ملاحظه اعتراض تمکین نکند، مراتب عدم تمکین به معترض ابلاغ و ایشان باید برای اثبات ادعای خود دادخواستی با ضمیمه کردن تمام دلایل و مدارک مثبته تقدیم دادگاه های حقوقی تهران کرده و گواهی لازم را ظرف 60 روز به اداره مالکیت صنعتی جهت ضبظ در پرونده تسلیم دارد، در این مرحله تمام عملیات ثبتی علامت تجارتی تا اعلام نظر دادگاه متوقف خواهد ماند.
در صورتی که معترض اقدام لازم را برای پیگیری اعتراض خود به عمل نیاورد و گواهی لازم را ارائه ندهد متقاضی می تواند به دفتر دادگاه های حقوقی تهران مراجعه و گواهی دایر بر اینکه شخص معترض اصولا دادخواستی تقدیم نکرده یا دعوی خود را پیگیری نکرده اخذ و به دفتر اداره مالکیت صنعتی تسلیم دارد. در این صورت علامت به نفع متقاضی ثبت علامت، ثبت خواهد شد. در صورت مراجعه معترض، ایشان می بایست جهت اقامه دعوی به دادگاه های حقوقی تهران مراجعه و دادخواست ابطال ثبت علامت تجارتی را تقدیم کند.
الف – اصحاب دعوا
هر ذینفع می تواند ابطال تصدیق علامت تجاری را از دادگاه درخواست و در صورتی که ثابت کند، یکی از شرایط مندرج در مواد4،2،1 و6 و بند ج آن (قانون ثبت اختراعات و طرح های صنعتی و علایم تجارتی مصوب 7/8/86) رعایت نشده باشد و یا اینکه مدعی اختراع، مخترع یا قائم مقام قانونی او نیست، دادگاه حکم به ابطال آن صادر میکند. لذا معترض به ثبت خواهان، درخواست کننده اولیه ثبت و اداره ثبت علایم تجاری خواندگان دعوی هستند.
ب – دادگاه صالح
شعبه اختصاصی دادگاه عمومی تهران به تعیین رییس قوه قضاییه صالح به رسیدگی است.
ج – ارکان دعوی
احراز عدم وجود شرایط قانونی در انتخاب علامت یا درخواست ثبت علامت متعلق به غیر یا وجود تشابه غلط انداز از موجبات ابطال است.
د – مستند قانونی
قانون ثبت اختراعات مصوب 86 به ویژه ماده 18 این قانون که هر ذینفع می تواند ابطال گواهینامه اختراعی را از دادگاه درخواست کند. رأی نهایی دادگاه به اداره مالکیت صنعتی ابلاغ می گردد و اداره مزبور آن را ثبت و پس از دریافت هزینه، آگهی مربوط به آن را در اولین فرصت ممکن منتشر می کند.
در خصوص دعوای آقای ش به وکالت از شرکت «فاراب» به طرفیت 1- شرکت «فاراب شیر» با وکالت آقایان……2- اداره ثبت علایم تجاری به خواسته ابطال نام تجاری فاراب شیر و علامت تجاری فاراب به شماره 80991 و الزام خوانده دوم به ثبت علامت فاراب موضوع اظهارنامه 87071068 جهت انواع شیرآلات صنعتی، لوله و اتصالات فلزی در طبقات 35،11،6 و 39 به این خلاصه که وکیل خواهان با استناد به گواهی تاسیس شرکت خواهان و گواهی نامه های وزارت نیرو و انجمن صنعت ریخته گری و انجمن تأسیسات و استشهادیه کسبه بازار به شرح دادخواست توضیح داده است موکل با نام تجاری فاراب در سال 1365 تاسیس شده و در صنعت ریخته گری، خصوصا تولید لوله، اتصالات و شیرآلات صنعتی از شهرت فراوانی برخوردار است، متاسفانه شرکت خوانده که رقیب تجاری شرکت خواهان می باشد با هدف سوء استفاده از اعتبار و شهرت نام تجاری «فاراب» در سال 1373 اقدام به تاسیس شرکتی با نام مشابه «فاراب شیر» کرده و آن را به عنوان علامت تجاری هم، ثبت کرده است. بنابراین به لحاظ سابقه ثبت نام تجاری موکل و رقابت نامشروع خوانده و ایجاد اشتباه مصرف کنندگان درخواست صدور رأی به شرح خواسته را دارد.
وکلای خوانده دوم طی لایحه ای که ثبت و ضمیمه پرونده است و نیز صورتجلسه دادرسی، در پاسخ به دعوا اظهار داشتند موکل در تولید شیرآلات صنعتی دارای شهرت است و از طرفی دعوای حاضر به لحاظ سابقه رسیدگی و صدور دادنامه قطعی به شماره 892 مورخه 25/7/1379 شعبه 25 دادگاه تجدید نظر از اعتبار امر مختومه برخوردار است و نیز مشمول مرور زمان مقرر در ماده 22 قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب1310، با توجه به حکومت قانون مذکور در زمان ثبت علامت می باشد. مضافا اینکه، نام شرکت با نام تجاری متفاوت است و موکل مبادرت به ثبت نام تجاری نکرده تا مشمول دعوای ابطال گردد. بنا به مراتب، تقاضای رد دعوا را نموده اند.
دادگاه از توجه به اظهارات و مدافعات طرفین و مستندات ابرازی خواهان و توجه به مفاد دادنامه های مستند وکلای خوانده، نظر به اینکه سبب طرح دعوای سابق، سابقه استعمال علامت متنازع فیه بوده و حال آن که سبب طرح دعوای فعلی، تقدم ثبت نام تجاری فاراب و منع رقابت نامشروع است که متفاوت از یکدیگر است و نظر به اینکه از جمله ارکان شمول و حاکمیت اعتبار امر قضاوت شده، وحدت اسباب دعوا است که در مانحن فیه به لحاظ فقدان وحدت اسباب، موضوع مشمول قضیه امر مختومه نیست.
همچنین نظر به اینکه به موجب مفاد بند 3 ماده 6 مکرر و ماده 8 و 10 مکرر کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی که با توجه به الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به آن در سال 1337 در زمان ثبت علامت خوانده به عنوان قانون حاکم، لازم الرعایه بوده است. ابطال و حذف یا منع استعمال علایمی که با سوء نیت به ثبت رسیده درهر زمان امکان پذیر است. (با توجه به اینکه اختلاف اولیه صرفنظر از اعتبار امر مختومه در مورد قانون حاکم و مرور زمان بوده دادگاه ابتدا به این امر پاسخ می دهد) مع هذا قطع نظر از نسخ قانون قدیم (قانون ثبت علایم مصوب 1310) به موجب قانون جدید مصوب 1386 و حذف مرور زمان در قانون فعلی، ایرادات معنونه غیر وارد تشخیص و مردود اعلام می گردد.
اما در ماهیت، نظر به اینکه کلمه فاراب به عنوان اسم تجاری شرکت خواهان در سال 1365 به ثبت رسیده و به دلالت گواهی عده ای از توزیع کنندگان شیرآلات به شرح استشهادیه پیوست و نیز گواهی انجمن صنعت تاسیسات و انجمن صنعت ریخته گری که پیوست دادخواست می باشد، خواهان از ابتدای ثبت در سال 1365 از علامت فاراب استفاده می کرده. (اثبات رکن اول یعنی تعلق علامت به خواهان). به دلیل مشابهتی که نام دو شرکت دارد امکان تمیز محصولات آنها ممکن نبوده و موجب گمراهی مصرف کنندگان می گردد.(اثبات رکن دوم یعنی وجود شباهت بین علایم تجاری).
بنابراین به نظر دادگاه، ثبت مؤخر عین اسم تجاری خواهان با تغییر جزیی(الحاق کلمه شیر) موجب تضییع حقوق مکتسبه خواهان و باعث وقوع اشتباه مصرف کنندگان در استفاده از محصولات و مراجعه به شرکت های مزبور خواهد شد و از مصادیق رقابت نامشروع موضوع ماده 10 مکرر کنوانسیون پاریس و مخالف مواد 46 و 47 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علایم تجاری مصوب 1386 می باشد.(رکن بعدی دعوی یعنی ایجاد گمراهی یا اشتباه در مصرف کننده).
بنابراین ضمن رد مدافعات وکلای خوانده، دعوای خواهان را ثابت تشخیص داده، مستندا به بند 3 ماده 6 مکرر و مواد 8 و 10 مکرر کنوانسیون پاریس با لحاظ ماده 9 قانون مدنی و بند «ج» ماده 30 و بندهای«ه» و «ز» ماده 32 و مواد 47،46،41 و 62 از قانون ثبت علایم تجاری مصوب 1386 حکم به ابطال نام تجاری خوانده و نیز ابطال علامت تجاری وی به شماره 80991 و الزام خوانده دوم به ثبت علامت موضوع اظهارنامه 87071068 به نفع خواهان صادر و اعلام می گردد. رأی صادره حضوری و ظرفت مهلت بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدید نظرخواهی در محاکم تجدیدنظر استان تهران است.
رییس دادگاه
از این رأی تجدیدنظر خواهی به عمل می آید و دادگاه تجدیدنظر استان تهران به شرح ذیل رأی صادر می کند.
«شرکت فاراب شیر» با وکالت آقایان….. به طرفیت «شرکت فارآب» با وکالت آقای ش نسبت به دادنامه شماره 811- 2/10/88 شعبه سوم دادگاه حقوقی تهران تجدیدنظر خواهی کرده است. به موجب دادنامه موصوف، دعوای تجدیدنظر خوانده به خواسته ابطال نام و علامت تجاری تجدیدنظرخواه به شماره ثبت 80991-15/5/76 و الزام اداره ثبت علایم تجاری به ثبت علامت موضوع اظهارنامه شماره 87071068 جهت انواع شیرآلات صنعتی، لوله و اتصالات فلزی در طبقات 11،35،6 و 39 از جدول طبقه بندی علایم تجاری به شرح استدلال منعکس در رأی مورد پذیرش قرار گرفته، حکم بر محکومیت تجدیدنظرخواه و اداره ثبت علایم تجاری وفق خواسته صادر شده است. اینک با بررسی محتویات و مستندات پرونده و مطالعه لوایح ابرازی وکلای طرفین نظر به اینکه:
اولا – در این مرحله ایراد موجه و مدللی که با یکی از جهات تجدیدنظرخواهی منطبق بوده و مؤثر در نقض و بی اعتباری دادنامه معترض عنه گردد اقامه نشده است.
ثانیا – به موجب مفاد ماده 196 قانون آیین دادرسی مدنی قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علایم تجاری مصوب 1386 قانون حاکم بر دعوای حاضر است و قانون ثبت علایم تجاری سابق که منسوخ شده حاکمیتی بر دعوی مطروحه ندارد و در قانون فعلی نیز برای اقامه دعاوی ابطال نام و علامت تجاری مرور زمان پیش بینی نشده و مطابق بند 3 ماده 6 مکرر کنوانسیون پاریس هم ابطال و حذف یا منع استعمال علایمی را که با سوءنیت به ثبت رسیده یا استعمال شده اند در هر موقع می توان تقاضا کرد. پس، ایراد مرور زمان، وارد نیست.(پاسخ به ایراد مرور زمان دعوی)
ثالثا – دعوی ابطال نام تجاری (فاراب شیر) مسبوق به سابقه رسیدگی و صدور حکم نیست. فلذا ایراد اعتبار امر مختومه در خصوص دعوای مذکور قابل پذیرش نبوده و ایراد و اعتبار امر مختومه در مورد دعوی ابطال علامت تجاری(فاراب) نیز وارد نیست، زیرا سبب دعوی قبلی که منتهی به صدور حکم قطعی شده، سبق استعمال علامت متنازع فیه بوده. لیکن سبب دعوی حاضر تشابه علامت تجاری مسبوق الثبت و نیز منع رقابت مکارانه (نامشروع) است. بنابراین به لحاظ تفاوت اسباب دو دعوی، رسیدگی به دعوای حاضر صحیح و قانونی است.(پاسخ به اعتبار امر مختومه)
رابعا – مشابهت اسامی مورد بحث (فاراب و فاراب شیر) واضح و آشکار است و با توجه به اینکه حوزه فعالیت هر دو شرکت در زمینه شیرآلات صنعتی است. الحاق کلمه شیر به فاراب نمی تواند نام تجاری دو شرکت را از یکدیگر متمایز سازد و قطعا مصرف کننده در تشخیص شخصیت شرکت های مذکور دچار اشتباه و گمراهی خواهد شد. (اثبات شباهت دو علامت و امکان اشباه در مصرف کننده)
خامسا – مطابق مفاد ماده 47 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علایم تجاری مصوب 1386 هرگونه استفاده از نام تجاری توسط اشخاص به صورت نام تجاری یا علامت که عرفا باعث فریب عمومی شود غیر قانونی تلقی میشود. ماده 8 کنوانسیون پاریس نیز مؤید همین معناست و بر اساس مفاد ماده 10 مکرر کنوانسیون پاریس هر عملی که ایجاد اشتباه به نحوی از انحا با موسسه یا محصولات یا فعالیت صنعتی یا تجارتی رقیب کند، از مصادیق رقابت نامشروع (رقابت مکارانه) تلقی گردیده و ممنوع است. (اثبات ممنوع بودن ثبت علامت متعلق یا مشابه با علامت غیر)
سادسا – اقدام تجدیدنظر خوانده در ثبت نام تجاری«فاراب شیر» و نیز ثبت علامت تجاری«فاراب» با توجه به ثبت مقدم کلمه «فاراب» به عنوان نام تجاری تجدیدنظر خوانده، مغایر حق مکتسب شرکت اخیرالذکر بوده و از مصادیق بارز رقابت مکارانه محسوب می شود.
سابعا –
رأی دادگاه بدوی با توجه به مبانی و مستندات و استدلال منعکس در آن موافق موازین قانونی و با رعایت اصول دادرسی صادر شده است. بنا به مراتب مذکور به تجویز ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن رد اعتراض، دادنامه تجدیدنظر خواسته، تایید و استوار می گردد.
