پرسش: حکمی که دادگاه وفق ماده 19 قانون روابط موجر و مستأجر صادر می کند اعلامی است یا انشایی؟ آیا در این موارد صدور اجراییه لازم است؟
اتفاق نظر
متن ماده 19 قانون روابط موجر و مستأجر: «در صورتی که مستأجر محل کسب و پیشه یا تجارت به موجب اجاره نامه، حق انتقال به غیر داشته باشد برای همان شغل یا مشابه آن می تواند منافع مورد اجاره را با سند رسمی به دیگری انتقال دهد.» هر گاه در اجاره نامه حق انتقال به غیر سلب شده یا اجاره نامه ای در بین نبوده و مالک راضی به انتقال به غیر نباشد باید در مقابل تخلیه مورد اجاره، حق کسب و پیشه یا تجارت مستأجر را بپردازد. در غیر اینصورت، مستأجر می تواند برای تنظیم سند انتقال به دادگاه مراجعه کند و دادگاه حکم به تجویز انتقال منافع مورد اجاره به غیر میدهد. سند انتقال در دفترخانه تنظیم کننده سند اجاره نامه سابق یا دفترخانه نزدیک ملک (اگر اجاره نامه رسمی در بین نباشد) صادر و رونوشت آن به دفترخانه مربوط ارسال میشود. مراتب به موجر نیز اعلام خواهد شد… در فرض این ماده که خواسته دعوا عبارت است از: صدور اجازه انتقال منافع مورد اجاره به غیر و تنظیم سند جدید، دادگاه پس از بررسی موضوع به جای موجر اجازه انتقال می دهد، همان گونه که در ازدواج مجدد عمل می کند. ذیل ماده نیز مؤید این مطلب است که حکم دادگاه در این موارد اعلامی است و مراتب را به موجر نیز اعلام خواهد کرد، در صورتی که اگر حکم انشایی می بود جهت اجرای حکم باید علیه موجر اجراییه صادر می شد و صرف اعلام مراتب به وی کفایت نمی کرد، بنابراین وفق ماده فوق دادگاه به جای موجر انتقال منافع مورد اجاره را تجویز و نسبت به تنظیم سند جدید اقدام می کند، سپس مراتب را جهت اطلاع موجر به وی اعلام می کند.
نظر کمیسیون نشست قضائی(4)
نظر به تصریح مورد در ماده 19 قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1356 که چنین حکمی مبنی بر تجویز انتقال منافع است به وسیله دادگاه به دفترخانه ارسال و مراتب به موجر نیز اعلام می گردد. اجرای چنین حکمی ضرورت صدور اجراییه نداشته و ندارد.
