ده توصیه در مورد حقوق زارعانه (حق ریشه زراعی)
- اجازه کاشت درخت چه مثمر و غیر مثمر را به مستاجر (زارع) ندهید.
- اجازه کشت برخی دیگر از گیاهان که ریشه چند ساله دارند را به زارع ندهید. مانند گیاه یونجه، گل محمدی، نعنا، زعفران، زرشک (درختچه ها).
- اجازه حفر چاه کشاورزی به زارع داده نشود.
- ساخت هرگونه بنا و اعیانی (خانه، استخر آب کشاورزی، اتاق کارگری، ایجاد آبیاری بارانی، احداث جاده دسترسی، تسطیح زمین بوسیله دستگاه لودر و کانال های آبرسانی، برق رسانی به مزرعه و …) به زارع مستاجر داده نشود.
- در پایان هر سال زراعی، نوشته ای (یا قرارداد کتبی) از زارع گرفته شود که در آن مشخصا اقرار کرده باشد کلیه حقوق زارعانه و حق ریشه خود را از شما دریافت کرده است. اگر حاضر نشد این نوشته را بدهد با وی قرارداد جدید منعقد نکنید. علاوه بر امضا، اثر انگشت از وی گرفته شود.
- سعی کنید هر ۵ سال یک اقرارنامه ثبتی مبنی بر دریافت کلیه حقوق زارعانه خود از زارع اخذ کنید. اگر دفترخانه گواهی امضا را قبول می کند آن هم بلا اشکال است.
- در قرارداد اجاره یا عقد مزارعه (نصف کاری) مکتوب، به زارع اجازه واگذاری زمین به دیگری را ندهید. بعلاوه تمام محدودیت های فوق را در آن بطور واضح بنویسید.
- اجازه تغییر کاربری داده نشود علاوه بر آن تغییر در نوع کشت باید با اطلاع شما صورت گیرد. (در قرارداد ذکر شود)
- حضور فیزیکی خود را روی اراضی داشته باشید. این طور نباشد چند سال مستاجر را به حال خود واگذارید. و اصلا سری نزنید. انتظار و ادعا برایش ایجاد میشود.
- در صورتیکه اختلافی در رابطه با حق زارعانه بین شما و زارع ایجاد شد که نهایتا به صلح و توافق انجام شد حتما با حضور شاهد آنرا مکتوب کنید.
اگر مقرر شد بابت حق زارعانه (حق ریشه و ..) پولی به زارع داده شود در دفترخانه به صورت رسمی به او بپردازید.
ملاحظه: در بسیاری از موارد زارعین یا ورثه آنان، برای گرفتن حق زارعانه (حق ریشه و فعالیت های عمرانی) به شما رجوع خواهند کرد. پس تعارف را کنار بگذارید و موارد فوق را عمل کنید.
