پرسش: نحوه اعمال ماده 4 قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1376 هنگامی که مستأجر وجه را مستقیما به مالک نداده باشد، چگونه است؟
نظر اکثریت
نظر به اینکه در هر صورت، بین متصدی واحد مشاوره املاک به نیابت از مالک با مستأجر قرارداد اجاره تنظیم شده و در این قرارداد، سایر شرایط قانونی مندرج در قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1376 نیز رعایت شده و مالک در طول مدت برقراری قرارداد با مراجعه به متصدی واحد مشاوره املاک، اجاره ماهیانه خود را دریافت کرده، تردیدی وجود نخواهد داشت که مالک واحد مسکونی استیجاری عملا اعمال متصدی واحد مشاوره املاک را اجاره داده بوده است. خصوصا این که در ماده 4 قانون روابط موجر و مستأجر از عبارت (مشابه آن) استفاده شده است. فلذا مالک باید از عهده بازپرداخت وجهی که مستأجر موقع تنظیم قرارداد به متصدی واحد صنفی مشاوره املاک داده بوده است برآید.
نظر اقلیت
اگرچه در این گونه موارد بین متصدی واحد مشاوره املاک به نیابت از مالک با مستأجر قرارداد اجاره تنظیم شده، چون مال الاجاره تعیین نشده و مستأجر مال الاجاره ای را نپرداخته، فی الواقع بین نایب مالک و متصرف با پرداخت وجه، عقد رهن منعقد شده که خارج از اذن مالک و خارج از مقررات قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1376 است و وصول مبالغ ماهیانه از متصدی واحد مشاوره املاک می تواند مؤید وقوع عقد اجاره شفاهی بین مالک و متصدی واحد مشاوره املاک با امکان واگذاری به غیر باشد که به لحاظ عقد قرارداد کتبی، حائز شرایط قانونی، از شمول قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1376 خارج است و باید مالک برای تخلیه ملک خود نسبت به تنظیم دادخواست اقدام کند.
نظر کمیسیون نشست قضایی(8)
در خصوص سؤال مطروحه در مورد چگونگی اعمال ماده 4 قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1376… ماده 4 یاد شده ناظر به موردی است که موجر، مبلغی وجه به عنوان ودیعه یا تضمین یا قرض الحسنه و یا سند تعهدآوری از مستأجردریافت کرده که تخلیه و تحویل مورد اجاره موکول به استرداد سند یا وجه مذکور به مستأجر، یا سپردن آن به دایره اجراست. بنابراین با صدور حکم تخلیه موجر، باید وجه یا سند را به مستأجر مستردکند و چنانچه موجر مدعی ورود خسارات به مورد اجاره از ناحیه مستأجر و یا عدم پرداخت مال الاجاره یا بدهی بابت قبوض آب و برق و گاز و تلفن مصرفی بوده و متقاضی پرداخت بدهی با جبران خسارت وارده از محل وجه تودیعی باشد، موظف است از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه صالحه اقدام و همزمان با تودیع وجه و یا سند دریافتی گواهی دفتر دادگاهی که به آن دادخواست تقدیم داشته به دایره اجرا تسلیم کند. بدیهی است درچنین صورتی دایره اجرا، پس از صدور رأی دادگاه مربوط به مطالبات و خسارات ادعایی موجر با کسر مطالبات موجر اقدام به رد آن به مستأجر می کند و قبل از صدور رأی دادگاه پرداخت تودیعی و یا سند مأخوذه به مستأجر خلاف مقررات ماده قانون یاد شده است.
