سوال: خواهان دادخواستی تقدیم دادگاه کرده و تقاضای صدور حکم تخلیه به جهت انقضا مدت اجاره به انضمام اجاره بها های معوقه را می کند. در صورتی که قرارداد اجاره مشمول قانون روابط موجر و مستاجر سال 1376 باشد و دادگاه با توجه به این قانون، دستور تخلیه صادر کند، در حالی که خواهان تقاضای صدور حکم کرده است و دادگاه باید در چهارچوب این دادخواست اظهارنظر کند، دادگاه باید چه تصمیمی اتخاذ کند؟
اتفاق نظر
دادگاه باید دستور تخلیه را صادر و با رعایت تشریفات قانون آیین دادرسی مدنی به ادعای مطالبه اجاره های معوقه رسیدگی کند و دستور صادره نیز خارج از چارچوب دادخواست نیست. اظهار نظر در چهارچوب دادخواست به معنای به کار بردن کلمات خواهان نیست. بلکه به معنای این است که دادگاه باید در راستای درخواست و خواست مدعی اظهار نظر کند. اتخاذ تصمیم در خصوص تخلیه کردن محل اجاره، خارج از خواسته و درخواست خواهان نیست.
نظر کمیسیون نشست قضایی (4) مدنی
به موجب قانون موجر و مستاجر مصوب سال 76 اجاره اماکن مسکونی و تجاری از تاریخ تصویب این قانون تابع مقررات ماده 494 قانون مدنی بوده و با سپری شدن مدت اجاره ادامه تصرفات مستاجر بدون رضایت مالک وجهه قانونی ندارد. بدیهی است در صورتی که بین طرفین اجاره نامه رسمی تنظیم شده باشد، مالک می تواند به موجب اجراییه صادره، تخلیه را از دایره اجرای ثبت بخواهد و دایره اجرا اقدام به تخلیه می کند. با این توضیح، در صورتی که اجاره نامه عادی باشد و مستاجر در زمان مقرر مورد اجاره را تخلیه نکند، موجر می تواند از دادگاه بخواهد که دستور تخلیه بدهد. دادرس دادگاه، با بررسی مندرجات اجاره نامه و احراز این که مدت اجاره منقضی شده و اجاره نامه در دو نسخه به امضای مالک و مستاجر و دو نفر گواه رسیده باشد دستور تخلیه بدهد، این دستور را نمی توان حکم تلقی کرد و قابل اعتراض نیست. لیکن در صورتی که موجر ضمن تقاضای دستور تخلیه اجاره های معوقه را مطالبه کند، دادگاه پس از رسیدگی به قسمت اخیر خواسته، اقدام به صدور رأی می کند و این رأی قابل اعتراض است.
