انحصار وراثت یکی از موارد مهمی است که همواره با چالش ها و سوالات فراوانی رو به رو است. ایرانیان مقیم خارج از کشور به این دلیل که ممکن است مورث خود را از دست داده باشند و یا اساسا مورثی در آن کشور نداشته باشند همواره با دغدغه هایی رو به رو هستند. در ادامه به نکاتی در رابطه با چگونگی انحصار وراثت ایرانیان مقیم خارج از کشور خواهیم پرداخت.
مراحل انجام انحصار وراثت افراد مقیم خارج از کشور
چنانچه فردی که در خارج از ایران ساکن بوده است فوت کند، مورث می بایست به دفتر کنسول گری آن کشوری که شخص در آن فوت کرده مراجعه و مدارک مربوط به ثبت فوت را به کنسول گری ارائه دهد. این مدارک شامل: شناسنامه، کارت ملی و اصل مدرک خارجی فوت که در آن کشور صادر شده، است. بعد از تحویل این مدارک، فوت شخص در سیستم ثبت احوال ایران نیز ثبت می شود و می توان اقدام به دریافت گواهی فوت کرد.
بعد از دریافت گواهی فوت ایرانی، برای متوفی، وکیل متخصص می بایست به همراه تمام مدارک شناسایی وراث و متوفی به شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت ایشان در ایران مراجعه کرده و فرم مخصوص را از آن جا اخذ و اطلاعات تمامی افرادی که از متوفی ارث می برند و همچنین نسبت این افراد با متوفی را به طور کامل در فرم تکمیل کند.
در مرحله ی بعد می بایست برگه استشهاد از دفتر اسناد رسمی دریافت شود. طی انجام این مرحله سه نفر از وراثی که تمام وراث دیگر را می شناسند در دفتر ثبت اسناد رسمی حضور پیدا می کنند و با امضا کردن فرم استشهاد نام و مشخصات وراث دیگر را تایید می کنند. دفتر اسناد رسمی نیز امضای آن ها را تصدیق و گواهی را به طور رسمی تایید خواهد کرد.
گام بعدی در رابطه با چگونگی انحصار وراثت ایرانیان مقیم خارج از کشور، بررسی مبلغ مالیات اموال متوفی است. در این مرحله وکیل مربوطه می بایست لیست تمام دارایی های فرد را به اداره مالیات و دارایی آخرین شهری که متوفی در آن سکونت داشته است، ارائه دهد. شایان ذکر است که بخشی از اموال متوفی سهم دولت است و به صورت مالیات به دولت پرداخت می شود. لازم است بدانید تا زمانی که مبلغ مالیات از اموال کسر نشود نمی توان باقی امور مربوط به انتقال اموال را انجام داد.
مالیات فقط به برخی از اموال تعلق می گیرد. به عنوان مثال: به حقوق مستمری متوفی مالیاتی تعلق نمی گیرد و اساسا حقوق مستمری و بازنشستگی متوفی معاف از مالیات است. میزان مالیات نیز بر اساس طبقه ی مالی وراث و نوع دارایی های متوفی تعیین می شود.
در مرحله ی بعد وکیل یا وراث قانونی باید به شورای حل اختلاف مراجعه نمایند و برای دادخواست مدارکی را ارائه دهند. مدارکی که جهت تنظیم دادخواست مورد نیاز است:
- گواهی فوت متوفی
- کارت ملی و شناسنامه متوفی
- کارت ملی و شناسنامه تمامی وراث قانونی
- عقدنامه (در صورتی که متوفی متاهل بوده است)
- استشهادیه انحصار وراثت
- وصیت نامه متوفی(در صورت وجود)
در مرحله بعدی می بایست آگهی در روزنامه ی کثیرالانتشار چاپ شود تا اگر متوفی ورثه ی دیگری دارد از فوت وی آگاه شود.
در مرحله ی پایانی، قاضی گواهی حصر وراثت را صادر می کند که این گواهی به معنی مشخص و تایید کردن تعداد وراث قانونی متوفی است و بر اساس آن میزان سهم هر یک از وراث بر اساس نسبت با متوفی و قوانین مربوط به انحصار وراثت مشخص می شود.
اهمیت وجود وکیل در طی فرآیند انحصار وراثت
در ادامه بررسی روند چگونگی انحصار وراثت ایرانیان مقیم خارج از کشور، باید این نکته را یادآور شویم که داشتن یک وکیل حاذق و با تجربه می تواند در روند بررسی پرونده ی شما بسیار تاثیر گذار باشد. در برخی از موارد وراث متوفی در ایران ساکن نیستند و شخص مورد اعتمادی را نیز در این زمینه ندارند. در این جا یک وکیل مورد اعتماد و ماهر می تواند بهترین گزینه ی پیش رو باشد تا بتواند با تکیه بر دانش و تجربه ی خود امور را بدون نیاز به حضور هیچ کدام از وراث در دادگاه و مراجع ذی صلاح پیش ببرد.
